Co to jest przedpłata to pytanie, które sobie zadaje wiele osób podpisujących umowy lub aneksy. Przedpłata to po prostu kwota pieniędzy wpłacona z góry przez jedną ze stron umowy, zazwyczaj przez kupującego, która ma zagwarantować wykonanie zobowiązania przez drugą stronę, czyli sprzedającego. Warto wiedzieć jak oblicza się wysokość przedpłaty, jakie są zasady jej rozliczania i zwrotu w przypadku niewykonania umowy. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje na ten temat.
Kluczowe wnioski:- Przedpłata służy zabezpieczeniu interesów kupującego i zagwarantowaniu wykonania umowy przez sprzedającego.
- Wysokość przedpłaty zależy od rodzaju umowy i może wynosić od kilku do kilkudziesięciu procent wartości kontraktu.
- Przedpłatę należy odróżniać od zaliczki, która jest formą przedsięwzięcia płatności za towar lub usługę.
- Niewykorzystana kwota przedpłaty podlega zwrotowi, a w przypadku niedotrzymania warunków umowy można domagać się jej pełnego zwrotu.
- Rozliczenie i ewentualny zwrot przedpłaty następuje po wykonaniu umowy lub po jej rozwiązaniu.
Czym jest przedpłata i od czego zależy
Co to jest przedpłata? Jest to kwota pieniężna wpłacana przez jedną ze stron transakcji handlowej, najczęściej przez kupującego, przed wykonaniem umowy. Ma ona na celu zagwarantowanie dotrzymania warunków kontraktu przez drugą stronę, czyli sprzedającego.
Przedpłata stanowi rodzaj zabezpieczenia interesów kupującego i ma zagwarantować, że zamówiony przez niego towar zostanie dostarczony lub usługa wykonana. Dzięki przedpłacie kupujący nie musi obawiać się, że straci pieniądze w przypadku niedotrzymania umowy przez kontrahenta.
Zwyczajowo przedpłatę uiszcza kupujący na rzecz sprzedającego, choć możliwe jest również wpłacenie przedpłaty przez sprzedającego na poczet przyszłej transakcji. Jest to jednak rzadziej spotykane.
Wysokość przedpłaty może być różna w zależności od rodzaju umowy. Zwykle wynosi od kilku do kilkudziesięciu procent całkowitej wartości kontraktu.
Czynniki determinujące wysokość przedpłaty
Na kwotę przedpłaty wpływają takie czynniki jak:
- Wartość zamówienia - im wyższa, tym wyższa kwota przedpłaty
- Branża i rodzaj towaru/usługi - inna dla produkcji, inna dla handlu
- Sytuacja finansowa stron umowy
- Dotychczasowa współpraca między kontrahentami
Przedpłata daje pewne zabezpieczenie przy kontraktach o znacznej wartości, zwłaszcza przy nowej współpracy lub gdy któraś ze stron ma problemy finansowe.
Jak wyliczyć wartość przedpłaty w umowie
Aby prawidłowo wyliczyć wysokość przedpłaty, która znajdzie się w umowie, należy wziąć pod uwagę kilka elementów.
Przede wszystkim wartość przedpłaty powinna być proporcjonalna do całkowitej wartości kontraktu. Dobrą praktyką jest ustalenie jej na poziomie 10-30% łącznej kwoty transakcji, w zależności od branży, wartości zamówienia oraz oceny ryzyka.
| Wartość umowy netto | Zalecana wysokość przedpłaty |
| poniżej 5000 zł | 10-20% |
| 5000-10 000 zł | 15-25% |
| 10 000-50 000 zł | 20-30% |
| powyżej 50 000 zł | 20-50% |
Kolejnym czynnikiem jest ocena wiarygodności finansowej drugiej strony oraz dotychczasowej współpracy z kontrahentem. Im większe ryzyko, tym wyższa powinna być przedpłata.
Czytaj więcej: Montaż parapetów zewnętrznych - jak obsadzać i montować
Jakie są zasady rozliczania przedpłat
Aby przedpłata spełniała swoją funkcję zabezpieczającą interesy kupującego, istotne jest prawidłowe rozliczenie wpłaconej kwoty po wykonaniu umowy. Jak zatem powinno wyglądać rozliczenie przedpłaty?
Przedpłata podlega zwrotowi lub zaliczeniu na poczet ceny po wykonaniu zobowiązania przez obie strony umowy. Oznacza to, że po dostarczeniu towaru lub wykonaniu usługi, za którą była wniesiona, należy tę wpłatę rozliczyć.
Sprzedający wystawia wówczas fakturę VAT na pełną kwotę transakcji. Następnie od wartości faktury odejmuje wcześniej otrzymaną przedpłatę. Pozostałą do zapłaty resztę uiszcza kupujący.
Rozliczenie przedpłaty następuje zatem poprzez pomniejszenie kwoty do zapłaty na fakturze VAT o wartość wpłaconej wcześniej zaliczki. Warunkiem jest realizacja umowy przez obie strony.
Co w przypadku niewykorzystanej przedpłaty?
Może zdarzyć się, że przedpłata okaże się wyższa, niż faktyczna wartość zrealizowanego zlecenia. Wówczas powstaje nadwyżka - kwota niewykorzystanej przedpłaty.
Zgodnie z przepisami prawa podlega ona zwrotowi w całości w terminie 7 dni od rozliczenia umowy. W praktyce dokonuje się przelewu niewykorzystanych środków na rachunek bankowy wpłacającego.
Przedpłata a zaliczka - różnice
Pojęcia przedpłaty i zaliczki bywają często mylone, jednak istnieją między nimi zasadnicze różnice. Jak odróżnić przedpłatę od zaliczki?
Przedpłata to bezzwrotna wpłata na poczet przyszłej transakcji, a zaliczka to częściowa zapłata za towar lub usługę już zrealizowaną, na poczet finalnej faktury.
Innymi słowy przedpłata dokonywana jest przed realizacją umowy i ma na celu zabezpieczenie wykonania zobowiązania. Natomiast zaliczka jest formą częściowej zapłaty za już zrealizowane świadczenie, zanim zostanie wystawiona faktura na pełną kwotę.
Co więcej, w odróżnieniu od zaliczki, przedpłata nie podlega zwrotowi w razie niezrealizowania umowy. Daje to dodatkową gwarancję dochodzenia należności lub odszkodowania.
Zwrot niewykorzystanej kwoty przedpłaty
Zdarzają się sytuacje, gdy mimo wpłacenia przedpłaty, umowa nie dochodzi do skutku. Co wówczas z wpłaconymi wcześniej pieniędzmi? Czy i na jakich warunkach można odzyskać kwotę przedpłaty?
Kluczowe znaczenie ma tutaj, kto ponosi odpowiedzialność za zerwanie kontraktu. Jeśli umowa nie zostanie zrealizowana z winy sprzedającego, kupujący ma prawo domagać się zwrotu przedpłaty w całości.
Sytuacja robi się bardziej skomplikowana, gdy to kupujący wycofuje się z umowy z powodów, za które nie odpowiada sprzedawca. Wówczas przedsiębiorca może zatrzymać część lub nawet całość przedpłaty na poczet poniesionych kosztów i utraconych korzyści.
Warto więc sprawdzić jeszcze przed podpisaniem umowy, jakie zapisy ona zawiera na wypadek odstąpienia którejkolwiek ze stron od kontraktu.
Jak odzyskać przedpłatę gdy umowa nie doszła do skutku
Co zrobić, by odzyskać wpłaconą przedpłatę w sytuacji, gdy umowa nie została zrealizowana? Oto kroki, które należy podjąć.
- Sprawdź, czy to Ty ponosisz winę za zerwanie kontraktu, czy leży ona po stronie kontrahenta.
- Przeanalizuj zapisy umowy dotyczące zwrotu przedpłaty lub odstąpienia od umowy przez którąkolwiek ze stron.
- Pisemnie wezwij kontrahenta do zwrotu kwoty przedpłaty w całości lub części, powołując się na zapisy umowy i okoliczności jej zerwania.
- Jeśli wezwanie nie poskutkuje, rozważ wystąpienie na drogę sądową z roszczeniem zwrotu wpłaconej kwoty.
- Ewentualnie skorzystaj z mediacji lub arbitrażu, by uniknąć przewlekłego procesu sądowego.
Kluczowe jest udowodnienie, że to nie Ty ponosisz winę za zerwanie umowy. Wówczas przepisy prawa stoją po Twojej stronie w walce o odzyskanie pieniędzy.
Podsumowanie
Przedpłata jest pojęciem, które często pojawia się w umowach, ale nie dla wszystkich jego znaczenie jest jasne. Otóż przedpłata to nic innego jak pieniądze wpłacane z góry przez jedną ze stron, zwykle kupującego, w celu zabezpieczenia realizacji umowy przez drugą stronę, czyli sprzedającego.
Istotne jest, aby we właściwy sposób określić wysokość przedpłaty w umowie – nie powinna być ani zbyt niska, ani zawyżona. Ważne też, by rozróżniać przedpłatę od zaliczki – przedpłata dotyczy przyszłej transakcji, a zaliczka częściowej zapłaty za świadczenie już zrealizowane.
Przedpłata podlega zwrotowi lub zaliczeniu na poczet wynagrodzenia po wykonaniu umowy. Jeśli umowa nie dojdzie do skutku z winy sprzedającego, kupujący może domagać się zwrotu przedpłaty. Natomiast przy zerwaniu umowy z jego winy, sprzedawca może zatrzymać część lub całość wpłaconych środków.
Podsumowując, przedpłata to wygodny, choć wymagający rozwagi instrument zabezpieczający interesy kupującego. Warto poznać zasady jej stosowania, by w pełni chroniła w razie problemów z realizacją umowy.
Tagi
Udostępnij
